第2部 日本における江戸時代後期−幕末の洋式製本
1.1618年刊ドドネウス「遠西草木譜」の装丁
DODOENS, Rembert. Cruydt-Boeck van Rembertvs Dodonaevs, volgens sijne laetfte verbeteringe : Met bijvoegsels achter elck Capittel, vvt verscheyden een Beschrijvinge vande Indiaensche Gewaffen, meest getrocken wt de schriften van Carolys Clvsivs. Tot Leuden : Inde Plantijnsche Druckerrije van Francoys van Ravelingen, 1618. Folio. 331 x 208 mm
装丁:7分冊、表装は18世紀末以降フランスのジューイ更紗、背には赤革が貼付、表紙には題簽「遠西独度涅烏斯草木譜」、見返し紙は18世紀後半の洋紙、表紙芯材はとりのこ紙に書かれた書道手本あるいは練習帖を重ねたもの[KS 304]
2. 宇田川家旧蔵本の装丁
TROMMSDORF, Johann Bartholoaus, 1770-1837. Leerboek der artseneimengkundige, proefondervindelijke scheikunde. Te Amsterdam : bij R.J. Berntrop, 1815. 2 vols in 1. Octavo. 208 x 103 mm
装丁:背と角は赤モロッコ革、表紙は花紋の絹織物、表紙芯材はボール紙、墨流しの貼見返し、裏張りは反古紙(墨書によるオランダ語)
印記:宇田川之記;岡村氏珍蔵記[文庫8 B237]
3.宇田川家旧蔵本と同じ背革装丁
ROOSE, A. G. van. Hand Boek der natuur kunde van den mensch. Manuscript of the 1809 ed. pub. in Amsterdam. Quarto. 212 x 138 mm
装丁:背赤モロッコ革、表紙は墨流し、角革はヴェラム
印記:勝俣氏旧蔵書[文庫8 C1159]
4.安政4年長崎刊本の装丁その1
PIJL, Reiner van der. Van der Pijl’s Gemeenzame leerwijs, voor degen en, die de engelsche taal beginnen te leeren. Negende en veel verbeterde uitgave door H. L. Schuld. Te Nagasaki, in het 4de jaar van Ansei [=1857]. Octavo. 196 x 126 mm
Reprint ed. originally pub. in Te Dordrecht, bij Blusse en van Braam, 1854.
装丁:背緑モロッコ革、表紙は手染和紙、角革は茶仔牛革、背に金箔押しの3本線
印記:安政丁巳;長崎官事点検之印;岡村氏珍蔵記[文庫8 B256]
5.安政4年長崎刊本の装丁その2
Reglement op de exercitien en manoevres der infanterie. Tweede gedelte, pelotonsschool.
Te Nagasaki, in het jaar Ansei 4 [=1857]. Octavo. 188 x 129 mm
Reprint ed. originally published Te Breda : Broese & Comp., 185- [?]
装丁:背緑モロッコ革、表紙は手染紙、角革は茶仔牛革、背には金箔押しの3本線
印記:安政丁巳;長崎官事点検之印;勝俣氏旧蔵書[文庫8 C1153]
6.安政5年刊本の装丁
HUFELAND, Christoph Wilhelm, 1762-1836. Enchiridion medicum. Handleiding tot de geneeskundige praktijk erfmaking. [s.l.] : herdrukt door A. j. Houzai, Anzei 5 jaar [1858]. 袋綴じ 205 x 140 mm
装丁:背茶仔牛革、表紙は手染紙、角赤革
印記:若樹文庫;珍書顛家久長清玩;勝俣氏旧蔵書[文庫8 C1128]
7.我が国最初の本格的な洋装本
柴田昌吉・小安峻 『英和字彙』 東京 日就社 明治6年1月(1873) 258 x 192 mm
装丁:背緑仔牛革、緑色クロス装、型押し(表に書名、裏に出版社名)
*明治期本[ホ 6-1973]
*は研究書庫扱い。その他はすべて特別資料室の扱いです。